Lidia Swinkels
Casper Hendriks
Sommige strategieën zijn een groot succes, terwijl andere verzanden ondanks de beste intenties. Vaak is de oorzaak te vinden in het negeren van de context. In deze blog vertellen Casper Hendriks, managementconsultant, en Lidia Swinkels, een van de oprichters van Summiteers, waarom context zo belangrijk is als je een strategie wilt laten slagen.
In een eerdere blog schreef Dolf al over het belang van de ‘hoe’ bij strategievorming. Een strategie die alleen de ‘wat’ beschrijft, is een ambitiestatement, maar daar kun je verder weinig mee. Als je ook echt iets wilt bereiken, kun je niet zonder de ‘hoe’. En die ‘hoe’, die is onlosmakelijk verbonden met de context. Soms benaderen organisaties ons al met een plan in handen, maar lopen ze vast in de uitvoering. In andere gevallen is er helemaal nog geen concreet plan, en is er juist behoefte aan ondersteuning bij het bepalen van die stip op de horizon. De invulling van die stip of het uitstippelen van de weg ernaartoe is afhankelijk van verschillende factoren. Afhankelijk van de specifieke situatie en behoeften, is een andere aanpak vereist. Om te bepalen wat de optimale aanpak is, moet je goed begrijpen wat precies de vraag is en in welke context de organisatie zich bevindt.
Het duiden van de context en daar rekening mee houden in je aanpak is geen sinecure. Dat is ook waar Paul op doelde in zijn blog over het belang van een plan voor een plan. In een plan voor een plan doorgrond je de context en pas als je die helder hebt, kun je een op maat gemaakt plan formuleren dat het gewenste resultaat oplevert.
Daarbij is context een breed begrip. Denk aan specifieke kenmerken van de organisatie, zoals het type organisatie, de cultuur, manier van werken, de verandercapaciteit en de historie in relatie tot de vraag. Soms reikt het zelfs tot buiten de grenzen van de eigen organisatie. Veel bedrijven hebben dit van dichtbij ervaren: je zal maar net een nieuwe strategie hebben bepaald en plotseling komt de coronapandemie om de hoek kijken. Op zo'n moment beïnvloeden externe factoren je organisatie (bijv. de verandercapaciteit, of massaal noodgedwongen online werken) dusdanig dat je je plannen erop moet aanpassen.
Zo veelzijdig kan context dus zijn. We geven graag nog drie voorbeelden om het belang van context te duiden:
1. Aanleiding en historie
Vaak staat een plan niet op zichzelf, en zijn er al eerdere initiatieven ontplooid die om de een of andere reden niet tot het gewenste resultaat leiden. Begrijpen waarom dit niet gelukt is, helpt je om tot een aanpak te komen die wél werkt. Als je als bedrijf bijvoorbeeld al drie keer heisessies hebt georganiseerd en vanuit daar – zonder succes – een plan hebt geprobeerd te implementeren, dan is het weinig zinvol om nog een keer de hei op te gaan. De kans is groot dat alleen de associatie daaraan al gevoelens oproept, en die zijn waarschijnlijk niet positief.
2. Verandercapaciteit en competenties
Voordat je met de implementatie van een nieuw plan begint, is het cruciaal om te evalueren hoe klaar je team of organisatie ervoor is. Verandercapaciteit en de aanwezige competenties bepalen de realistisch haalbare snelheid van implementatie. Een ambitieus plan is mooi, maar als het bovenop allerlei reeds lopende (ook belangrijke) initiatieven komt, komen de mensen in de uitvoering in de knel. Vaak worden er geen scherpe keuzes gemaakt. Terwijl de verandercapaciteit van een organisatie nou eenmaal begrensd is. Het is dus belangrijk om goed te prioriteren, en indien nodig het plan zo te faseren dat het uitvoerbaar is naast alle andere lopende zaken.
3. De ‘onderstroom’
De neiging is vaak om problemen over de as van de inhoud op te lossen. Een aanpassing aan de organisatiestructuur of aan rollen en verantwoordelijkheden bijvoorbeeld. Maar als je goed kijkt is misschien wel de dynamiek binnen het managementteam of tussen afdelingen het echte probleem. Dan is het zaak om daar eerst de focus op te leggen. Hier geen aandacht aan besteden gaat gedurende het traject voor veel frictie zorgen, omdat je de kern dan niet hebt aangepakt.
Nu je weet hoe divers context kan zijn, is het helder waarom wij niet geloven in standaard ‘blauwdrukken’. Sterker nog, dergelijke one-size-fits-all-oplossingen zijn wat ons betreft een enorme rode vlag. Wanneer een consultancybureau claimt: “Dit hebben wij al vijf keer gedaan bij soortgelijke klanten in dezelfde sector, hier is jouw blauwdruk die je alleen nog maar een beetje hoeft in te kleuren, binnen de lijntjes", dan moeten alle alarmbellen afgaan. De context binnen jouw organisatie bepaalt namelijk welke interventies nodig zijn.
Dit vraagt om maatwerk. Soms kan je een inhoudelijk vraagstuk oplossen door een aantal experts om de tafel te zetten. Maar vaak is dat niet het enige wat nodig is en vraagt de context bijvoorbeeld om een veranderproces om echt verder te komen. Dit kan bijvoorbeeld door het plan op te delen in fasen of projecten met trekkers. Daarbij horen strakke (project)plannen waarmee je als organisatie zelf de uitvoering kan doen. In een andere context, waar een MT niet op één lijn zit, vraagt het dat je eerst het gesprek met elkaar voert, voordat je überhaupt in de executiemodus kunt. Dan zijn dus weer heel andere interventies nodig. Strategie-executie draait om het vinden van oplossingen die aansluiten op de unieke uitdagingen en behoeften van jouw organisatie. In een volgende blog verduidelijken we dit met enkele praktijkvoorbeelden en wat we daarvan kunnen leren.
Strategie-executie is maatwerk, waarbij een grondig begrip van de context onmisbaar is. Pas als je de context inzichtelijk hebt, kun je een plan op maat ontwerpen dat niet alleen rekening houdt met inhoud, proces, en gedrag, maar ook resoneert met de doelgroep. Bij Summiteers investeren we daarom veel tijd en aandacht in het doorgronden van deze elementen. Zo maken we duurzame verandering mogelijk.
Wij zijn Summiteers, wij creëren beweging, maken iets dat complex is weer begrijpelijk, iets groots behapbaar, een – vaag – idee concreet en laten iets moeilijks slagen. Kun jij hierbij hulp gebruiken? Neem contact met ons op.
Wel interesse, maar nog niet klaar voor de reis? Volg onze LinkedIn-pagina en laat je inspireren.
.png)
